Kahramanlık dönemi çoktan geride kaldı, balayı evresini de tamamladıysak hayatımıza kaldığımız yerden devam edebiliriz. Hâlbuki daha önce konuştuğumuz gibi, olağanüstü bir durum yaşandığından şu an daha çok yardım etmekle birlikte, aslında hep yardım edecek, bunu bir alışkanlık hâline dönüştürecektik. Aşağıdaki grafikte de görüldüğü üzere, yardım motivasyonumuz hızla afetin yıl dönümüne (minimum seviyeye) ilerlemekte. Üzmeden, yormadan hatırlatalım istedik.

Bu hafta, psikoterapi serisinin 19. sayısında, 1970’lerde geliştirilen kişilerarası terapiye değiniyoruz. Ha bu arada, psikoterapi serisinin ilk sayısı - hani şu epey iç dökmelerin de yaşandığı sayı - ne hikmetse 25 sayının içinde en çok okunanı. Merak eden, bir bakayım neymiş diyen okuyucularımız o sayıyı yazı sonunda bulabilecekler. Keyifli okumalar efendim. Hav hav 🐶

Kişilerarası İlişkiler Psikoterapisi (KİPT)

1970'lerde Gerald Klerman ve Myrna Weissman tarafından yetişkinlerde tek kutuplu, majör depresyonu tedavi etmek için geliştirilen, zaman sınırlı, semptom odaklı terapi yöntemidir.

Yöntem ilk olarak antidepresanların etkinliğini araştıran bir çalışmanın parçası olarak ortaya çıktı; uzun süre yalnızca klinik araştırmalarda kullanıldı. Başlangıçta majör depresif bozukluğu tedavi etmek için geliştirilse de bipolar bozukluk, yeme bozuklukları, kaygı bozuklukları ve travma sonrası stres bozukluğu gibi psikiyatrik bozuklukların tedavisinde de kullanılmaktadır.

Geçmişteki ilişkilerden ziyade mevcut ilişkileri inceleyen ve içsel çatışmaları tanıyan yöntem, geleneksel psikodinamik yaklaşımlardan epey farklı.

Ekolün Odaklandığı 4 Alan

Depresyonun nedenleri ne olursa olsun, depresif dönemlerin tetikleyicileri önemli bağlılıkların ve sosyal rollerin bozulmasını içerir. Ekolün odak noktası haline gelen dört kişilerarası sorun alanı depresyonu oluşturan tetikleyiciler olarak tanımlanmıştır:

Yas; depresif dönemin başlangıcı veya devam etmesi hastaya yakın bir kişinin ölümüyle ilişkilendirildiğinde problem alanı olarak seçilir.

Rol uyuşmazlığı; depresif dönemin başlangıcı veya devam etmesi, iki taraf arasında karşılıklı olmayan rol beklentileri ile karakterize edilen, tatmin edici olmayan bir kişilerarası ilişki ile ilişkili olduğunda bir sorun alanı olarak seçilir.

Rol geçişleri; depresif dönemin başlangıcı veya devam etmesi, iki taraf arasında karşılıklı olmayan rol beklentileri ile karakterize edilen, tatmin edici olmayan bir kişilerarası ilişki ile alâkalı olduğunda bir sorun alanı olarak seçilir.

Kişilerarası eksiklikler; depresif epizodun başlaması veya devam etmesi ile ilişkili net bir kişilerarası olay olmadığında ve kişi, yoksul veya çekişmeli kişilerarası ilişkilerin uzun süredir devam eden bir geçmişini tanımladığında, bir sorun alanı olarak seçilir.

Bir kişilerarası terapistin, hastasıyla birlikte temelde 2 hedefi olur:

• Hastanın mevcut depresif semptomlarının başlangıcı ile kişilerarası sorunlar arasındaki ilişkiyi açıklığa kavuşturmak.

• Bu kişilerarası sorunları daha etkili bir şekilde çözmek veya yönetmek için kişilerarası beceriler geliştirerek mevcut depresif dönemden kurtulmak.

Terapi Süreci Nasıl İşliyor?

12 - 16 hafta içinde tamamlanan bireysel terapi seanslarından veya grup çalışmasından oluşan tedavi, ev ödevi, sürekli değerlendirme ve terapist tarafından yapılan görüşmelerle yapılandırılıyor.

KİPT'nin ilk aşaması genellikle, ruh sağlığı uzmanının depresif semptomları değerlendireceği ve ilişki kalıpları ve beklentilerindeki herhangi bir değişiklik dahil olmak üzere sosyal geçmişi ve yakın ilişkileri inceleyeceği 1 - 3 seans içeriyor. Devamında terapist, tanımlanmış herhangi bir sorun alanına özgü tedavi stratejilerini uygulamak için hastayla birlikte çalışıyor. Tedavi ilerledikçe, hedeflenen bir sorun alanı da değişkenlik gösterebiliyor.

Önümüzdeki hafta psikoterapi serisinin son sayısında birlikte olmayı umarak, psikologları ilgilendiren bir eğitim duyurusuyla bu haftayı kapatıyoruz.

Depremler ve Psikoloji - Eğitim Duyurusu

19 Mart sabahı saat 10:00’da, DEPSDA projesi kapsamında psikologlar için bir eğitim düzenleniyor. 18:30’a kadar sürecek eğitim, Türk Psikologlar Derneği Şube Yönetim Kurulları ve Travma, Afet ve Kriz Çalışma Gruplarının başlattığı 8 ilde verilecek olan Psikososyal Destek Hizmetlerini içeriyor.

Bitirirken

1- Psikoterapi serimizin ilk sayısını okumak için, buraya tıklayabilirsiniz.

2- Bültene dair görüşlerinizi, aşağıdaki tek soruluk formu doldurarak ya da bu maili cevaplayarak belirtebilirsiniz:

https://tally.so/r/3jaN21

3- Bu psikoloji bültenini seveceğini düşündüğünüz kişiler varsa, kopyalayıp onlara kolayca iletebileceğiniz link aşağıda:

https://pavlovunkopegi.beehiiv.com/subscribe

4- Bülten aboneliğinden ayrılmak isterseniz, buraya tıklayabilirsiniz.

5- Önceki sayıları okumak isterseniz, buraya tıklayabilirsiniz.

6- Kahramanmaraş Depremleri İçerik Hafızası: https://bit.ly/deprem-hafiza

Haftaya pazar kahvaltı saatlerinde görüşmek dileğiyle,

Psikolojiye koşullu kalın.

PK | Umutcan

Kaynaklar

Akademik Makaleler

Atar, A. Ö., & Aydin, P. Ç. (2019). Kişilerarası İlişkiler Psikoterapisinin Kanıt Desteği. Turkiye Klinikleri Psychiatry-Special Topics, 12(1), 12-18.

Bloglar

Psychology Today: www.psychologytoday. com/us/therapy-types/interpersonal-psychotherapy

Interpersonal Psychotherapy: www.interpersonalpsychotherapy. org/ipt-basics/key-ipt-strategies

Kitaplar

Wedding, D., & Corsini, R. J. (2013). Current psychotherapies. Cengage Learning